Đông đảo lực lượng hào hứng tham gia ngày chạy Olympic toàn dân tại TP.HCM
Cách đây ít hôm, khi ngồi trò chuyện cuối năm với người anh là một đạo diễn, anh ấy có kể cho tôi nghe những tháng ngày anh ấy làm nghề và bức xúc ra sao khi hình ảnh người nghệ sĩ, những người với sứ mệnh đi tìm cái đẹp cho đời, đôi khi bị xúc phạm và anh ấy luôn luôn bảo vệ hình ảnh của đồng nghiệp mình khi có ai đó làm tổn thương đến người nghệ sĩ. Nhưng cũng có khi chính nghệ sĩ lại cũng tự làm xấu hình ảnh của chính mình. Hãy nghe một episode trong Ly rượu mừng nói về hình ảnh và sứ mệnh người nghệ sĩ:
Nơi nào ở Nam bộ nhiệt độ tăng mạnh nhất tháng 3?
Cũng trong tình trạng sổ mũi, đau họng do chênh lệch nhiệt độ khi từ quê trở lại thành phố, Nguyễn Thị Mỹ Hương (24 tuổi), ngụ tại hẻm 86 Âu Cơ, P.9, Q.Tân Bình (TP.HCM), kể: “Về Đắk Lắk nghỉ tết thời tiết mát mẻ, se lạnh rất dễ chịu, mình làm gì cũng thấy thích. Đến khi hết tết vào lại TP.HCM thì nắng rát da. 3 ngày đầu tiên quay lại thành phố mình đã bị sốt, ho, sổ mũi. Trời nắng đến nỗi mình không muốn ra đường. Cho nên những ngày đi làm mình tranh thủ dậy sớm hơn để nấu cơm mang theo chứ thời tiết này giữa trưa không dám bước chân ra đường”.
Cẩm nang tuyển sinh 2024 của Báo Thanh Niên với diện mạo mới
Vào ngày cuối cùng của năm Giáp Thìn, đa số người dân buôn bán bận rộn suốt những ngày qua mới có thời gian để đi chợ để chọn hoa, chọn vật phẩm trang trí và đồ dự trữ cho những ngày Tết. Các shipper cũng tranh thủ chạy nốt vài chuyến cuối giao bưu phẩm kịp cho khách hàng trước Tết.Không khí bận rộn, nhộn nhịp vẫn thường thấy vào những ngày cận Tết. Đường sá tại những khu chợ, đường hoa luôn tấp nập người qua lại, ai cũng chất đầy những sắc màu của Tết như chậu hoa, đồ trang trí, thực phẩm...
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine ngày 3.2 đã phân tích các mẫu mô não, gan và thận từ 28 người tử vong năm 2016 và 24 người tử vong năm 2024 tại bang New Mexico (Mỹ) cho thấy trung bình có hơn 3.000 microgram nhựa với mỗi gram tế bào ở những người tử vong năm 2016. Con số này tăng thành 5.000 microgram với những người tử vong năm 2024. Các nhà khoa học cũng phát hiện xu hướng gia tăng các hạt vi nhựa trong mô não từ những người tử vong giai đoạn năm 1997 - 2013 tại Mỹ, ngoài ra nồng độ vi nhựa cao hơn nhiều trong mô não so với gan và thận.Theo The Guardian, cơ thể con người ngày càng bị nhiễm vi nhựa - những hạt nhựa có kích thước nhỏ hơn 5 mm. Chúng đã được phát hiện có trong máu, tinh trùng, sữa mẹ, nhau thai và tủy xương. Loại nhựa phổ biến nhất được tìm thấy là polyethylene, được sử dụng trong túi nhựa, bao bì thực phẩm và đồ uống. Nó chiếm trung bình 75% tổng lượng nhựa được sản xuất.Một nghiên cứu khác ngày 30.1 chỉ ra ô nhiễm vi nhựa ngày càng tăng trong nhau thai của trẻ sinh non, ngoài ra còn có nghiên cứu trên chuột phát hiện ra rằng vi nhựa có thể chặn các mạch máu trong não của chuột, gây tổn thương thần kinh, dù lưu ý rằng mạch máu của con người lớn hơn nhiều so với chuột.Theo các chuyên gia, tác động của vi nhựa đến sức khỏe con người chưa được xác định rõ ràng, song chúng được cho là có liên quan đến chứng đột quỵ và đau tim. Ngoài ra, nồng độ vi nhựa được phát hiện cao hơn khoảng 6 lần trong các mẫu não của những người mắc chứng suy giảm trí nhớ. Các nhà khoa học cho rằng cần có thêm những nghiên cứu để hiểu rõ hơn về con đường tiếp xúc với vi nhựa, cũng như rủi ro sức khỏe của nhựa tác động đến các mô của con người.
Thêm một quan chức 'dính chàm' của FIFA bị loại bỏ khỏi bóng đá
Na Tra 2 (Na Tra: Ma đồng náo hải) đang làm mưa làm gió tại các rạp Trung Quốc. Đặc biệt, nhân vật Đông Hải Long vương Ngao Quảng chiếm cảm tình của nhiều khán giả. Hàng loạt phân đoạn và hình ảnh về Ngao Quảng trong phim được chia sẻ rầm rộ qua khắp các phương tiện truyền thông. Trên Weibo cũng như các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc khác, đông đảo người xem phấn khích tán thưởng vẻ ngoài của nhân vật ảo này uy vũ, lạnh lùng và đẹp cuốn hút. Những cảnh Ngao Quảng che chở con trai út Ngao Bính cũng được bàn luận sôi nổi. Thậm chí, một bộ phận fan phim khẳng định Ngao Quảng là điểm cộng lớn của Na Tra 2. Ngoài sự xuất hiện của Đông Hải Long vương Ngao Quảng, Na Tra: Ma đồng náo hải còn gây ấn tượng với cốt truyện tốt, tạo hình nhân vật tinh tế, hiệu ứng kỹ xảo đẹp mắt, cảnh chiến đấu mượt mà… Tác phẩm phù hợp với không khí mùa Tết nguyên đán, khi cả gia đình nhiều thế hệ cùng ra rạp. Trên Douban, Na Tra 2 nhận về điểm số 8,6/10, vượt con số 8,4 của phần đầu tiên. Phần 2 của Na Tra có gần 50% đánh giá 5 sao.Na Tra 2 không chỉ thành công lớn về mặt truyền miệng mà còn hốt bạc phòng vé. Số liệu thống kê từ Maoyan ghi nhận trong ngày đầu tiên (29.1) phim ra mắt đã đạt hơn 482 triệu nhân dân tệ (1.683 tỉ đồng), ngày 30.1 thu về 478 triệu nhân dân tệ (1.668 tỉ đồng), ngày 31.1 cán mốc 612 triệu nhân dân tệ (2.136 tỉ đồng). Tính đến sáng 1.2, tổng doanh thu Na Tra: Ma đồng náo hải là 1.572 tỉ nhân dân tệ (5.487 tỉ đồng), bỏ xa loạt tác phẩm chiếu Tết còn lại. Maoyan dự đoán tác phẩm sẽ "gom" được hơn 6 tỉ nhân dân tệ (21.000 tỉ đồng), đồng thời đi vào lịch sử những phim có doanh thu cao nhất điện ảnh Trung Quốc. Cũng trong ngày 31.1, top 3 tác phẩm màn ảnh rộng ăn khách nhất ở Trung Quốc dịp năm mới này là Na Tra: Ma đồng náo hải, Thám tử phố Tàu 1900 với 358 triệu nhân dân tệ (1.249 tỉ đồng) và Phong thần 2 "cá kiếm" được 137 triệu nhân dân tệ (478 tỉ đồng). Đường đua phim chiếu rạp mùa Tết nguyên đán năm nay ở đất nước đông dân gồm 6 tác phẩm: Na Tra 2 (Na Tra: Ma đồng náo hải), Đường thám 1900 (Thám tử phố tàu 1900), Phong thần 2 (Phong thần tam bộ khúc 2 Chiến hỏa tây kỳ), Anh hùng xạ điêu: Hiệp chi đại giả, Gấu Bonnie: Tái khởi tương lai và Hành động giao long. Riêng chất lượng của Đường thám 1900 (Thám tử phố tàu 1900), Phong thần 2 (Phong thần tam bộ khúc 2 Chiến hỏa tây kỳ) và Anh hùng xạ điêu: Hiệp chi đại giả đều gây tranh cãi lớn. Hai phần phim về Na Tra do Sủi Cảo (tên thật Dương Vũ) làm đạo diễn. Na Tra 2 được kỳ vọng sẽ vượt qua loạt kỷ lục của phần 1 từng công chiếu năm 2019. Thời điểm đó, Na Tra 1 (Na Tra: Ma đồng giáng thế) đạt doanh thu 5 tỉ nhân dân tệ (17.300 tỉ đồng), xếp thứ tư phim ăn khách nhất lịch sử phòng vé Trung Quốc.
Người đàn ông tiểu ra máu, đi khám mới biết mình là... phụ nữ
'Rap Việt' sắp trở lại
HLV Hồ Văn Lừng của đội Trường đại học Giao thông vận tải TP.HCM cho biết đã gọi các sinh viên từ năm nhất tới năm 3, từ nhiều ngành tham gia để tập trung cho đội bóng.
Chàng trai khiến mọi người ngỡ ngàng vì có thể uống 5 chai nước trong 10 giây
"Nhưng thực tế cho thấy người trẻ đã và đang "bẻ" lại những mặc định phiến diện, không đúng đó. Minh chứng rõ nét là đông đảo người trẻ rất quan tâm đến sức khỏe và thể chất của bản thân nên chăm tập thể dục thể thao", Tuấn nói.
bảng xếp hạng huy chương seagame 32
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
